หลังจากประเทศไทยใช้เวลาในการต่อสู้อย่างยาวนานกว่า ๕ ปี เพื่อทวงคืนสมบัติชาติ คือ โบราณวัตถุ ๒ ชิ้น ทับหลังปราสาทหนองหงส์ จ.บุรีรัมย์ และทับหลังปราสาทเขาโล้น จ.สระแก้ว มูลค่าชิ้นละ ๓๐ ล้านบาท ถูกโจรกรรมไปยังพิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ชอง มูน ลี (Asian Art Museum, Chong-Moon Lee) ตั้งอยู่ในถนนลากิ้น เมืองซานฟราน ซิสโก รัฐแคลิฟอเนียร์ สหรัฐฯ ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๐๙ หรือ ๕๕ ปีที่ผ่านมา

ขณะนี้คดีความได้สิ้นสุดแล้ว ไทยเป็นผู้ชนะ เพราะมีหลักฐานชัดว่า โบราณวัตถุทั้ง ๒ ชิ้น ถูกโจรกรรมออกไปจากประเทศอย่างผิดกฎหมาย รัฐบาลได้เตรียมงบประมาณในการขนส่งกลับประเทศ แต่ต้องรอให้พิพิธภัณฑ์ศิลปะเอเชีย ชอง มูน ลี เป็นผู้ประเมินราคาโบราณวัตถุ เพื่อที่จะตีราคาประกันภัยระหว่างการขนส่ง เช่น หากพิพิธภัณฑ์ หรือผู้เชี่ยวชาญในตลาดศิลปะประเมินราคาทับหลัง ให้มูลค่าชิ้นละ ๑ ล้านดอลลาร์สหรัฐ จะมีค่าใช้จ่ายรวมทั้งสิ้น ๑๘,๖๘๘ ดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณชิ้นละ ๕๐๐,๐๐๐ กว่าบาท ซึ่งเมื่อปี ๒๕๐๙ ทับหลังมีการซื้อขายออกไปจากประเทศไทย ราคา ชิ้นละ ๑๕,๐๐๐ ดอลลาร์สหรัฐ

กรมศิลปากร ย้ำว่า หัวใจสำคัญที่ได้ทับหลังกลับมาในครั้งนี้ คือการตื่นตัวของชุมชน นักวิชาการโบราณคดี ร่วมกันหาหลักฐาน และความร่วมมือระหว่างไทยและสหรัฐฯ ที่มีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน และไทยได้ตั้งคณะกรรมการติดตามโบราณวัตถุของไทยในต่างประเทศกลับคืนสู่ประเทศไทยอย่างจริงจัง เมื่อ ๔ ปีที่ผ่านมา ทำให้การทวงคืนเป็นรูปธรรมมากขึ้น และยังย้ำว่า การได้ทับหลังกลับมา พิพิธภัณฑ์ ดังกล่าวไม่ได้มีเงื่อนไข หรือข้อแลกเปลี่ยนเป็นโบราณวัตถุชิ้นอื่นๆ ที่ไทยต้องส่งไปให้กับพิพิธภัณฑ์ ทดแทนทับหลัง ๒ ชิ้น

 นสพ.โคราชคนอีสาน ปีที่ ๔๖ ฉบับที่ ๒๖๗๖ วันพุธที่ ๒๘ เดือนเมษายน - วันอังคารที่ ๔ เดือนพฤษภาคม  พุทธศักราช ๒๕๖๔